Totaalruptuur

Wat is een totaalruptuur?

Een totaalruptuur is een grote scheur tijdens de bevalling waarbij ook de kringspier van de anus beschadigd raakt. Dit komt voor bij ongeveer 2 op de 100 bevallingen in het Amphia ziekenhuis, vooral bij een eerste bevalling. De meeste vrouwen herstellen volledig. De wond is meestal binnen 1-2 weken dicht. Het herstel van de onderliggende weefsels duurt vaak 4 tot 6 weken, maar kan langer duren. Soms kunnen later klachten terugkomen.

Hoe ontstaat een totaalruptuur?

Tijdens de bevalling gaat je baby door het geboortekanaal. Dit kanaal bestaat uit het bekken, de vagina, bekkenbodem, perineum (het gebied tussen vagina en anus), en vulva (schaamlippen en huid rondom de vaginale opening). Bij een totaalruptuur scheurt de huid, vagina, of spieren van de bekkenbodem, en raakt de kringspier van de anus beschadigd.

De kans op een totaalruptuur is groter bij:

• Een grote baby (meer dan 4 kg)
• Een afwijkende ligging van het hoofdje
• Langdurig persen
• Een kunstverlossing (vacuümpomp of tangverlossing)

Behandeling

Een totaalruptuur wordt meestal gehecht op de operatiekamer, onder verdoving (ruggenprik of algehele verdoving). Hierbij worden oplosbare hechtingen gebruikt om de scheur in de kringspier te herstellen.

Adviezen na een totaalruptuur

Na de bevalling kun je ongemak voelen. Hier zijn tips voor de eerste dagen thuis:

• Rust is belangrijk voor de wond en bekkenbodem. Lig veel, loop en zit afwisselend, maar sta niet te lang.
• Zit op een stevige stoel, zonder kussen of zwemband.
• Spoel de wond twee keer per dag schoon met de douchekop en dep droog.
• Na ontlasting is het goed om de wond extra schoon te spoelen en droog te deppen.
• Verschoon maandverband na elk toiletbezoek.
• Laat de wond zo veel mogelijk aan de lucht drogen.
• Drink minstens 2 liter water per dag en eet vezelrijke voeding.
• Ontspan tijdens de ontlasting en pers voorzichtig. Je krijgt een laxeermiddel om de ontlasting zacht te houden. Pas de dosering aan als dit nodig is.
• Tegen pijn en zwelling kun je een koud kompres gebruiken, bijvoorbeeld een ingevroren nat maandverband of een ingevroren natte luier. Leg het niet direct op de huid, maar wikkel het in een washandje. Je kunt ook paracetamol (max. 4x per dag 1 gram) en eventueel ibuprofen nemen tegen de pijn.

De kraamverzorgende en verloskundige controleren de wond in de eerste week thuis. 5-6 weken na de bevalling heb je een controle afspraak bij de gynaecoloog. Deze bespreekt het herstel, eventuele klachten en controleert het litteken en de werking van de kringspier.

Klachten na een totaalruptuur

De meeste vrouwen herstellen volledig, maar herstel kost tijd. Het is normaal om de eerste weken klachten te hebben. Je kunt na 4 tot 6 weken weer geslachtsgemeenschap hebben als de pijn weg is, de wond genezen is en het bloedverlies gestopt is.
Start na enkele weken met bekkenbodemoefeningen en ga naar een bekkenfysiotherapeut. Dit helpt bij het herstel en eventuele aanhoudende klachten.

Klachten die misschien langer kunnen aanhouden zijn:

• Moeite met het ophouden van ontlasting of windjes
• Verlies van ontlasting of urine
• Gevoel van verzakking
• Pijn bij seks of langdurig staan/zitten

Controle na totaalruptuur in het Bekkenbodemcentrum

Drie tot zes maanden na de bevalling krijg je een afspraak in het Bekkenbodemcentrum. Hier vul je een vragenlijst in en krijg je een lichamelijk onderzoek en een bekkenbodemecho. Samen met jou wordt bepaald of behandeling nodig is en krijg je advies voor een eventuele volgende bevalling. Heb je eerder klachten, vraag dan een eerdere verwijzing via je verloskundige of huisarts. Blijf niet met klachten rondlopen!

Wanneer moet je contact opnemen?

• Als je binnen 72 uur na het hechten nog geen ontlasting hebt gehad
• Bij koorts (boven 38,0 °C)
• Bij pusachtige afscheiding
• Bij toename van pijn of zwelling die niet vermindert met bovenstaande maatregelen.